Әлемдік мәдениетте тоғыз әртүрлі кейіпте көрінеді: Ежелгі Грецияда бұл өнер мен ғылымның жебеушілері – тоғыз муза, ежелгі немістерде тоғыз жануардың құрбандыққа шалынуы, майя үндістерінде тоғыз жер асты әлемі туралы сенім бар және т.б. Бұл сан көптеген мәдениеттерде білімнің, даналықтың, тағдырдың, білім берудің нышаны болып саналды.
Қазақтарда «тоғыз» саны заңды түрде ғұрыптық санға жатады және қалыңдықтың тоғыз затында (9 көрпе, 9 түрлі ыдыс және т.б.) қайталанады. Қазақтар мен моңғолдарда тоғыз саны киелі саналған, ханға тарту 9 заттан (9 жылқы); бұл айыппұлдың да саны болды. Бәйгенің сыйлығы да тоғыз болып есептелді. Түйе, бүркіт, жылқы, сиыр, құлын, қой, ешкі, кілем, тон немесе басқа тоғыз құндылықтан тұратын жылқы иесінің жүлдесі осындай болды [2, 75 б.].
Өзбек үйлену тойына тоғыз тағам дайындалды. Ертеде кейбір түркі халықтары тіл-көзден сақтау үшін өз баласын сатып алу дәстүрі болған, онда төлем ретінде 9 зат берілген. Мұндай балаға Тоғызақ немесе Сатыбалды есімі берілген.
Түркі хандарының есімдері тоғыз эпитетпен сүйемелденді.
Түркілерде «тоғыз» саны ауызша санаудың өзіндік шегі болған. Мұны қазақтың көне ойыны – Тоғызқұмалақ бейнелейді, онда бірқатар математикалық әрекеттер қолданылады: қосу, азайту, көбейту және бөлу, «тастардың үйлесімді орнын құруға бағытталған, бұл маңызды қағида болып табылады және ойыншының шеберлігін анықтайды» [8]
